Huế là nơi có bề dày văn hóa, lịch sử truyền thống lâu đời tại Việt Nam. Trong đó, ẩm thực cung đình Huế là một trong những di tích đặc sản văn hóa mà đến ngày nay có nổi tiếng. Bạn đã biết được những món ăn ngon nào tại đây chưa?
Trong nội dung này sẽ chia sẻ đến quý độc giả tất tần tật về loại hình ẩm thực cung đình xứ Huế chi tiết nhất, hãy cùng Gate Bliss tham khảo ngay sau đây nhé!
1. Nguồn gốc của ẩm thực cung đình Huế
Ẩm thực cung đình Huế là những món ăn ngự thiện được chế biến để dâng lên vua trước đây. Tất cả những món ăn này xếp vào hàng cao lương mỹ vị và được làm rất cầu kỳ, công phu vừa đẹp mắt, ngon miệng lại vừa bổ dưỡng.
Chính vì vậy, ẩm thực cung đình Huế không chỉ có bàn tay của các đầu bếp mà còn có sự tham gia của Thái y viện để đảm bảo nguồn nguyên liệu kết hợp hoàn hảo nhất.
Các món ăn cung đình phần lớn có nguyên liệu từ ẩm thực dân gian nhưng qua tay nghề chế biến tỉ mỉ, trình bày cầu kỳ đã đạt được sự hoàn mỹ trong nghệ thuật trình bày, hương vị tinh khiết, thanh tao, có nhiều tác dụng trong bồi bổ sức khỏe.
Trong danh sách các món ăn cung đình nổi tiếng nhất phải kể đến bát trân, tức là 8 món quý hiếm nhất thời xưa chỉ dành cho vua, quan trong cung.
2. Văn hóa ẩm thực cung đình Huế
Văn hóa ẩm thực cung đình Huế là một nét đặc trưng của nền văn minh phong kiến Việt Nam. Các món ăn cung đình Huế không chỉ ngon miệng, bổ dưỡng mà còn được trình bày một cách tinh tế, công phu, thể hiện sự tôn kính và trang trọng.
Ẩm thực cung đình Huế có thường là những món ngự thiện được dâng lên vua trong các dịp lễ tết hay sinh nhật. Những món ăn này thường được chọn lọc kỹ lưỡng từ những nguyên liệu quý hiếm, có tác dụng bồi bổ sức khỏe và kéo dài tuổi thọ cho vua chúa.
Một trong những điển hình của ẩm thực cung đình Huế là bát trân, gồm 8 món ăn quý giá nhất, trong đó có nem công, chả phượng, yến sào... Ngoài ra, còn có nhiều món ăn khác được làm từ rau củ quả, hạt sen, long nhãn... được cắt tỉa thành những hình ảnh sống động, mang ý nghĩa phong thủy.
Cơm cung đình Huế là một trải nghiệm vương giả cho bất kỳ ai muốn thưởng thức hương vị của lịch sử và văn hóa.
3. Nghệ nhân ẩm thực cung đình Huế
Ẩm thực cung đình Huế là một nét văn hóa đặc sắc của Việt Nam, được hình thành và phát triển trong thời kỳ phong kiến, khi Huế là kinh đô của nhà Nguyễn. Ẩm thực cung đình Huế không chỉ là sự kết hợp hài hòa giữa các nguyên liệu, gia vị, màu sắc và hương vị, mà còn là sự biểu hiện của nghệ thuật trình bày và phục vụ món ăn.
Để có được những món ăn cung đình Huế tinh tế và độc đáo, không thể thiếu vai trò của những nghệ nhân ẩm thực, những người đã góp phần duy trì và bảo tồn di sản ẩm thực quý giá này.
Nghệ nhân ẩm thực cung đình Huế là những người có tay nghề cao, có kiến thức sâu rộng về ẩm thực, có khả năng sáng tạo và biến tấu các món ăn theo yêu cầu của hoàng gia.
Họ cũng là những người có tinh thần trách nhiệm, tôn trọng nghi lễ và quy tắc của cung đình. Nghệ nhân ẩm thực cung đình Huế được chia thành các nhóm chuyên môn, như nhóm chế biến các món chay, nhóm chế biến các món mặn, nhóm chế biến các món tráng miệng, nhóm trang trí và bày biện các món ăn…
Mỗi nhóm có một trưởng nhóm, được gọi là đầu bếp hoặc bếp trưởng, là người có quyền quyết định về công thức, nguyên liệu và cách chế biến các món ăn.
Nghệ nhân ẩm thực cung đình Huế không chỉ làm việc trong bếp, mà còn phải tham gia vào các công đoạn khác của quá trình chuẩn bị và phục vụ bữa ăn cung đình. Họ phải chọn lựa và kiểm tra chất lượng của các nguyên liệu, phải biết cách bảo quản và chế biến sao cho giữ được hương vị và dinh dưỡng của các món ăn.
Họ cũng phải biết cách sử dụng các dụng cụ và đồ dùng trong bếp, từ dao, muỗng, nồi, chảo... cho đến các loại bát đĩa, khay mâm, ly chén... Họ phải tuân theo các nguyên tắc vệ sinh an toàn thực phẩm, không gây ô nhiễm hoặc lãng phí trong quá trình làm việc.
Họ cũng phải hợp tác với nhau và với các người hầu khác trong cung đình, để đảm bảo bữa ăn được chuẩn bị kịp thời và phục vụ một cách hoàn hảo.
4. Sách về ẩm thực cung đình Huế
Một trong những nguồn tài liệu quý giá về ẩm thực cung đình Huế là các cuốn sách được biên soạn bởi các chuyên gia, nhà nghiên cứu, đầu bếp và nhà văn có uy tín.
Những cuốn sách này không chỉ giới thiệu về các món ăn đặc trưng của Huế mà còn phản ánh về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật và triết lý của triều Nguyễn.
Một số cuốn sách nổi tiếng về ẩm thực cung đình Huế có thể kể đến như:
Ẩm thực cung đình Huế - Tinh hoa văn hóa Việt Nam (tác giả: Trần Đình Sơn, Nhà xuất bản Văn hóa - Thông tin, 2006)
Cuốn sách này là kết quả của một dự án nghiên cứu kéo dài hơn 10 năm, được thực hiện bởi một nhóm các chuyên gia trong lĩnh vực ẩm thực, lịch sử, văn hóa và nghệ thuật.
Cuốn sách gồm 4 phần, trình bày về nguồn gốc, sự phát triển và đặc điểm của ẩm thực cung đình Huế các nguyên liệu, dụng cụ và kỹ thuật chế biến các món ăn theo từng bữa ăn và dịp lễ tết và các món ăn đặc biệt dành cho hoàng gia và quan lại.
Cuốn sách còn kèm theo hơn 200 hình ảnh minh họa sinh động và hấp dẫn.
Huế - Vương triều ẩm thực (tác giả: Đào Đức Lợi, Nhà xuất bản Thanh Niên, 2013)
Cuốn sách này là tập hợp của những bài viết của tác giả trên các tạp chí và báo trong nhiều năm.
Tác giả đã khảo sát, tham quan và trải nghiệm trực tiếp các địa điểm liên quan đến ẩm thực cung đình Huế, cũng như phỏng vấn các nhân chứng sống, các đầu bếp và các nhà nghiên cứu.
Cuốn sách gồm 3 phần, giới thiệu về lịch sử và văn hóa của Huế, các món ăn cung đình Huế theo từng loại và các công thức nấu ăn chi tiết của một số món ăn tiêu biểu.
Nét đẹp ẩm thực cung đình Huế (tác giả: Phan Thị Thu Hương, Nhà xuất bản Lao động - Xã hội, 2015)
Cuốn sách này là kết tinh của những năm tháng làm việc và nghiên cứu của tác giả, một trong những đầu bếp hàng đầu của Việt Nam, chuyên về ẩm thực cung đình Huế.
Tác giả đã sưu tầm và tái hiện lại hơn 100 món ăn cung đình Huế, từ những món đơn giản như chè, bánh cho đến những món phức tạp như tiết canh, chả cá.
Cuốn sách không chỉ cung cấp các công thức nấu ăn mà còn giải thích ý nghĩa, nguồn gốc và cách trình bày của từng món ăn.
Cuốn sách cũng có nhiều hình ảnh đẹp mắt và chuyên nghiệp, làm nổi bật nét đẹp ẩm thực cung đình Huế.
5. Thực đơn ẩm thực cung đình Huế ngày xưa
Thực đơn ẩm thực cung đình Huế ngày xưa là sự kết hợp giữa nghệ thuật và dinh dưỡng, giữa sắc màu và hương vị, giữa truyền thống và sáng tạo.
Mỗi món ăn không chỉ là một món ăn, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật, biểu hiện sự tinh tế và cao quý của văn hóa Huế.
Một số món ăn tiêu biểu của ẩm thực cung đình Huế ngày xưa là:
5.1. Nem công
Là món ăn đứng đầu trong bát trân, thể hiện rõ ẩm thực cung đình Huế. Món nem được chế biến từ phần thịt đùi công giã mịn, kết hợp với các gia vị có tính nóng như tỏi, riềng, tiêu…
Riêng món nem được để lên men vi sinh cho đến khi tự chín chứ không trải qua quá trình nấu nướng. Món nem làm từ thịt công có tác dụng tăng khả năng giải độc.
5.2. Chả phượng
Là món chả làm từ thịt gà xay nhuyễn, trộn với nấm hương, hành lá, trứng và gia vị. Chả được nướng trên than hoa rồi cắt thành miếng hình cánh phượng, trang trí bằng rau sống và hoa quả.
5.3. Da tây ngưu
Là món da bò luộc chín rồi thái thành miếng mỏng, ướp với dấm, đường, tỏi, ớt và gừng. Da tây ngưu được để nguội rồi trộn với rau răm, húng quế và hành tây.
5.4. Bàn tay gấu
Là một trong những món ăn cao lương mỹ vị của cung đình Huế. Bàn tay gấu được luộc chín rồi gọt bỏ lớp da và móng vuốt.
Thịt gấu được cắt thành miếng nhỏ và nấu cùng các loại gia vị như hành, tỏi, tiêu, sa tế… Bàn tay gấu có vị béo ngậy và giàu dinh dưỡng.
5.5. Gân nai
Là món gân nai luộc chín rồi thái thành miếng dài, ướp với muối, tiêu, đường và nước mắm. Gân nai được xào lên với hành khô, tỏi và lá chanh.
5.6. Môi đười ươi
Là món môi đười ươi luộc chín rồi thái thành miếng nhỏ, ướp với muối, tiêu, đường và nước mắm. Môi đười ươi được xào lên với hành khô, tỏi và lá chanh.
5.7. Thịt chân voi
Là một món ăn cực kỳ quý giá của cung đình Huế. Thịt chân voi được lấy ra, rửa sạch và luộc chín rồi cắt thành miếng nhỏ.
Sau đó, thịt chân voi được xào cùng các loại gia vị như hành, tỏi, tiêu, sa tế… Thịt chân voi có vị ngọt thịt và giàu dinh dưỡng.
5.8. Yến sào
Là món yến sào được ngâm trong nước lọc rồi ninh nhỏ lửa với đường phèn và long nhãn. Yến sào có vị ngọt thanh và bổ dưỡng.
Những món ăn này không chỉ phản ánh sự phong phú và đa dạng của nguyên liệu, mà còn thể hiện sự khéo léo và công phu của đầu bếp cung đình Huế.
Những món ăn này cũng là biểu tượng của sự sang trọng và quyền uy của triều đại Nguyễn.
6. Thực đơn ẩm thực cung đình Huế ngày nay
Ngày nay, ẩm thực cung đình Huế không còn là đặc quyền của giới quý tộc, mà đã trở thành một nét văn hóa độc đáo và hấp dẫn của xứ Huế.
Trong số các món ngon ăn tại cung đình Huế, có ba món được nhiều người yêu thích và tìm hiểu, đó là chè hạt sen long nhãn, cơm sen cung đình Huế và trà cung đình Huế.
6.1. Chè hạt sen long nhãn
Chè hạt sen long nhãn là một loại đặc sản nổi tiếng của Huế, được nhiều du khách yêu thích. Không chỉ có vị ngon ngọt và mát lạnh, chè còn là món quà giải nhiệt bổ dưỡng, tạo nên danh tiếng cho vùng đất Huế lãng mạn.
6.2. Cơm sen cung đình Huế
Cơm sen cung đình Huế là một món ăn đặc biệt của xứ Huế, được làm từ gạo nếp trắng, hạt sen tươi, thịt heo băm nhuyễn, nấm hương, hành lá và gia vị.
Gạo nếp được ngâm nước cho nở, rồi xay nhuyễn. Hạt sen được luộc chín và xát vỏ. Thịt heo băm được ướp với nấm hương, hành lá và gia vị.
Sau đó, lấy một ít gạo nếp nhào thành viên tròn, ấn lõm giữa và nhét thịt heo vào trong. Làm tương tự với số gạo nếp còn lại.
Các viên cơm sen được luộc trong nồi nước sôi cho đến khi chín và nổi lên mặt. Cơm sen có vị ngọt dẻo của gạo nếp, thơm mùi sen và thịt heo, rất ngon khi ăn kèm với nước mắm pha chanh tỏi ớt.
6.3. Trà cung đình Huế
Trà cung đình Huế là một loại trà cao cấp, được chọn lọc từ những búp trà non nhất của cây chè Tà Xùa ở Sơn La. Trà có màu xanh ngọc, hương thơm dịu nhẹ và vị thanh tao.
Trà được pha theo phương pháp truyền thống của Huế, sử dụng ấm trà bằng gốm sứ hoặc men rạn, có kích thước nhỏ xinh. Nước pha trà phải là nước sạch, sôi lên rồi để nguội khoảng 80-85 độ C.
Lượng trà cho vào ấm khoảng 3-5 gram, tùy theo kích thước ấm và sở thích của người uống. Trà được ngâm trong nước khoảng 3-5 phút, rồi rót ra chén để thưởng thức.
Trà cung đình Huế là một loại trà tinh tế và quý hiếm, thể hiện sự tôn trọng và khéo léo của người Huế.
7. Nhà hàng ẩm thực cung đình Huế
Để khám phá các món ẩm thực cung đình Huế chuẩn hương vị cao nhất thì các bạn có thể tham khảo một số gợi ý nhà hàng dưới đây:
Nhà hàng Cung Đình.
Nhà hàng Tịnh Gia Viên.
Nhà hàng Melia Vinpearl Hue.
Nhà hàng Lotus.
Nhà hàng The Prime.
Nhà hàng Nam Châu Hội Quán.
Nhà hàng Vườn Khế – Les jardins de la Carambole.
=> Ở đây mình sẽ không để địa chỉ hay giờ mở cửa hay thông tin khác. Để có thể tìm kiếm chính xác nhất, thì các bạn hãy truy cập website hoặc ứng dụng Google Maps và tìm kiếm tên nhà hàng để xác định vị trí chính xác nhất, cũng như các thông tin liên quan như giờ mở cửa, đánh giá khách hàng, vị trí nhà hàng, thực đơn, giá cả… nhé!
8. Tổng kết
Trong bài viết này, chúng tôi đã giới thiệu về ẩm thực cung đình Huế - một nét văn hóa đặc sắc của Việt Nam.
Ẩm thực cung đình Huế không chỉ phản ánh sự tinh tế, sang trọng và đa dạng của nghệ thuật ẩm thực Việt Nam, mà còn là biểu tượng của lịch sử, văn hóa và truyền thống của dân tộc.
Để hiểu và trải nghiệm ẩm thực cung đình Huế, chúng ta có thể tham quan các di tích cung đình, thưởng thức các món ăn nổi tiếng bát trân hoặc liên quan khác.
Chúng tôi hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan và sâu sắc hơn về ẩm thực cung đình Huế - một di sản văn hóa quý giá của Việt Nam.
Nếu bài viết hữu ích, nhớ theo dõi Gatebliss.com để có xem thêm nhiều thông tin hấp dẫn khác nhé!
hay
Trả lờiXóa